Het gaat slecht met de Europese aal: sinds de jaren 1960 zijn de vangsten gestaag afgenomen met ca. 75%, en sinds 2000 is de intrek van glas niet meer boven de 5% van het historische niveau van vóór 1980 geweest (Dekker 2004; FAO, 2007). Voor deze dalende trends zijn verschillende oorzaken geopperd, maar bij gebrek aan doorslaggevend en overtuigend bewijs, blijft de werkelijke oorzaak vooralsnog onduidelijk. Daarom is sinds 1998 door de Internationale Raad voor het Zeeonderzoek
(ICES) geadviseerd uit voorzorg strikte beschermingsmaatregelen te nemen, en een internationaal herstelprogramma op te stellen.
In 2007 is door de Ministerraad van de Europese Unie een voorstel van de Europese Commissie aangenomen voor een “Verordening tot Vaststelling van Maatregelen voor het Herstel van het Bestand van Europese Aal” (Commissie van de Europese Gemeenschappen 2007). In deze Verordening wordt het doel (”het herstel van het bestand van Europese aal”) en streefbeeld (“40 % van … [de natuurlijke productie van de paairijpe] schieraal kan ontsnappen naar zee…”) vastgesteld. De uitwerking, de keuze van beschermingsmaatregelen en de implementatie daarvan worden aan de lidstaten opgedragen. De Europese aalverordening voorziet in een terugkerende evaluatie: eerst om de 3 jaar, later om de 6 jaar. Belangrijke instrumenten daarbij zijn monitoring en toestandsbeoordeling. In dit kader heeft VisAdvies een glasaalcollector
ontwikkeld met een tweeledig doel.
1. Monitoringsinstument:
De monitoring van glasaal bij Den Oever wordt sinds 1938 standaard uitgevoerd met een kruisnet. De sterk lopende aantallen leiden er echter toe dat de methodiek niet langer als representatief kunnen worden beschouwd. Dekker (2004) pleit voor alternatieve methoden. Dit heeft in geleid tot experimenten met een hevelsysteem op de grens van zoet en zout (Bult en Dekker, 2007). De glasaalcollector is een vergelijkbaar initiatief.
2. Vismigratievoorziening:
De collector kan worden ingezet op locaties waar de glasaalmigratie vanuit zee ernstig wordt verhinderd. Het doel van de glasaalcollector op deze locaties is de glasaal in zo groot mogelijke hoeveelheden te verzamelen en vervolgens in geschikt habitat uit te zetten.
Het onderhavige onderzoek heeft zich uitsluitend gericht op het monitoringsaspect van de collector. De glasaalcollector is ontworpen om op een gestandaardiseerde wijze het aanbod aan glasaal in het voorjaar te monitoren. In 2009 is een onderzoek verricht op zeven locaties om de werking te toetsen.
Klik hier om het hele rapport te bekijken.
Zie ook de publicatie: Optimalisatie glasaalcollector: hydraulische metingen